Wydawca treści Wydawca treści

Mała retencja - wielkie przedsięwzięcie

Realizacja projektu małej retencji w Nadleśnictwie Gołąbki powoli dobiega końca.

Zasoby wodne należą do głównych czynników decydujących o stabilności ekosystemów leśnych. Podstawowym źródłem ich zasilania są opady atmosferyczne, a tych w naszym regionie jest stosunkowo mało w porównaniu do średniej krajowej. Prognozy zmian klimatu zawarte w raportach IPCC wskazują na niepokojące tendencje wzrostu temperatury i niekorzystny rozkład opadów. Zmiany zaburzające wzrost drzewostanów wymuszają konieczność kompensacji poprzez zabiegi zwiększające zasoby wodne.

Przystąpienie do projektu małej retencji wodnej pn.: ,,Program nawadniania obszaru leśnictw Szczepanowo i Niedźwiedzi Kierz z wykorzystaniem wody kopalni kruszywa Wapienno" jest innowacją na skalę krajową. To jeden z kluczowych programów realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach adaptacji leśnictwa do zmian klimatu. Jego celem jest wzmocnienie odporności lasów na zagrożenia, w tym zapobieganie negatywnych skutków powodzi, suszy i pożarów.

W mioniony wtorek (tj. 25.07.2023 r.) mieliśmy przyjemność gościć Pana Jarosława Molendowskiego - Dyrektora RDLP w Toruniu wraz z pracownikami, Pana Andrzeja Matysiaka - Dyrektora RDLP w Radomiu wraz z pracownikami oraz Pana Adama Podsiadło -  Nadleśniczego Nadleśnictwa Ostrowiec Świętokrzyski.
 
Celem wizyty było omówienie i pokazanie realizacji projektu małej retencji w naszym nadleśnictwie. Wykorzystanie wody z kopalni kruszywa Wapienno to inwestycja, która została zrealizowana już w około 80%, co oznacza, że już niedługo w Szczepanowie i Niedźwiedzim Kierzu popłynie woda. Podczas spotkania omówiono przebieg projektu pod kątem realizacji inwestycji oraz między innymi współpracy z Lafarge Polska. Wizyta była nieprzypadkowa, gdyż na terenie Nadleśnictwa Ostrowiec Świętokrzystki występuje problem z utratą wody z terenów leśnych znajdujących się w pobliżu Zakładu Cementowni Ożarów.

Ochrona lasu w Nadleśnictwie Gołąbki

Lasy Nadleśnictwa Gołąbki pomimo dużego udziału żyznych siedlisk i zróżnicowania gatunkowego, z racji innych uwarunkowań, narażone są na oddziaływanie czynników szkodotwórczych. Wśród owadów największe znaczenie mają korniki i chrabąszcze.
W istotnym stopniu nękają również przypłaszczek granatek, szeliniaki i pędraki. Naturalna odporność tutejszych ekosystemów powoduje, że brak jest stałych ognisk rozrodu szkodników pierwotnych. Istniejące zagrożenia wynikają z czynników klimatycznych (niskie opady, susze, wiatrołomy, przymrozki), antropogenicznych (obniżenie poziomu wód gruntowych, oddziaływanie przemysłu) oraz wynikające ze struktury drzewostanów. Dotkliwe szkody związane są z wahaniem stosunków wodnych, wiatrołomami, działalnością pędraków i huby korzeni. Poważnych zniszczeń dokonała nawałnica z 11 sierpnia 2017 roku.

Zagrożenia biotyczne

Powodowane są głównie przez szkodniki owadzie, pasożytnicze grzyby oraz ssaki kopytne. Największe zagrożenia ze strony patogenów grzybowych powodowane są przez hubę korzeni i opieńkową zgniliznę korzeni. Porolność sporej ilości gruntów, długa granica polno-leśna, żyzne siedliska i atrakcyjna baza żerowa sprawiają, że chrabąszcz znajduje tu odpowiednie warunki do rozwoju. Jego stała obecność została zinwentaryzowana w PUL jako uporczywe pędraczysko na powierzchni 6478,82 ha.

Zagrożenie ze strony zwierzyny to głównie uszkadzanie młodych drzew przez spałowanie, zgryzanie, ścinanie lub czemchanie. Wynika to nie tylko z liczebności, ale również z sezonowej migracji jeleniowatych.

Zagrożenia abiotyczne

Wynikają głównie z ujemnego oddziaływania warunków atmosferycznych, zakłócenia stosunków wodnych oraz niekorzystnych właściwości gleb. Najistotniejsze znaczenie mają zagrożenia klimatyczne, w tym huraganowe wiatry i przymrozki. Stymulującą rolę odgrywają opady atmosferyczne, ich wielkość i rozkład w okresie wegetacyjnym. Niskie opady charakterystyczne dla terenu Nadleśnictwa (poniżej średniej krajowej) są czynnikiem ograniczającym potencjalną produkcyjność drzewostanów, zagrażają kondycji i zdrowotności lasu. Osłabione ekosystemy są podatne na inne czynniki szkodotwórcze, wzrasta zagrożenie pożarowe. Na okresy wysokich temperatur i suszy najsilniej reagują  drzewostany sosnowe. W warunkach niedoboru sosna okazuje się ogniwem najsłabszym, sygnalizuje zmiany w środowisku. Mimo, iż jest ona gatunkiem o dużej amplitudzie tolerancji biologicznej, nie radzi sobie w takich okresach na żyźniejszych siedliskach.