Łagodzi ból, dlatego starożytni Rzymianie robili z niej amulety, którymi pocierali obolałe miejsca. Wybierano do tego celu młode i niskie drzewa. Akacja jest świetnym afrodyzjakiem, w Egipcie zalecano suszone liście akacji z odrobiną miodu, miksturę na przedłużenie miłosnego aktu. Obdarzona jest mocą, która pobudza dar jasnowidzenia, wzmacnia siłę woli, potrafi zesłać prorocze sny. Kadzidła z akacji palone z drewnem sandałowym pobudzają uśpione siły, uaktywniają organizm. 

Pochodzenie determinuje …

Robinia akacjowa, inaczej grochodrzew lub robinia biała (Robinia pseudoacacia L.), to gatunek drzewa należącego do rodziny bobowatych. Pochodzi z Appalachów w Ameryce Północnej. Wiele gatunków z tego rodzaju występuje w strefie tropikalnej i subtropikalnej całego świata, głównie w międzyzwrotnikowej Afryce, szczególnie Etiopii, Somalii, Kongo i RPA oraz Australii i Tasmanii. W Azji najliczniejsze w Indiach i na Półwyspie Indochińskim. Na półkuli zachodniej północna granica zasięgu przebiega przez Teksas i Nowy Meksyk.

W Polsce zrobiła szybko karierę, bo różni się od rodzimych drzew, dobrze rośnie na ubogich glebach. Wpierw była podziwianą ozdobą parków krajobrazowych, ogrodów wiejskich, coraz bardziej traktowana po swojsku. I to mimo, że jest gatunkiem obcym, który bardzo szybko się rozrasta i zajmuje teren. Tworzy podziemne odrosty, które w ciągu kilku lat mogą opanować całą okolicę. Walka z nimi jest trudna, jeśli wytniemy matczyne drzewo, z korzeni wyrastają nowe pędy na 1-2 m rocznie!

Siedlisko jeszcze bardziej …

Na żyznych glebach robinia nie stanowi zagrożenia jako domieszka w lasach, gdyż inne drzewa radzą sobie z nią, potrafią ją przerosnąć. Natomiast na jałowych siedliskach może konkurować z rodzimą sosną i dębem, utrudnia ich odnowienie. Przychodzi jej to o tyle łatwiej, że ma azotowe bakterie korzeniowe, które wzbogacają glebę w azot. Użyźnia grunt, potrafi zmieniać zupełnie skład runa leśnego. Pod robinią uwielbiają rosnąć duże azotolubne byliny, kwitnące w maju. Wiosną, kiedy dno lasu jest wciąż skąpane w słońcu, wykorzystują to rośliny, których rozwój przypada właśnie w tym czasie. Pod jej okapem często pojawia się glistnik jaskółcze ziele, trybula leśna, czosnaczek pospolity.

Robinia, zwana potocznie akacją ..

Jest dość wysokim, ciernistym drzewem o pięknych liściach, złożonych z jajowatych, jasnozielonych listków. Kwiaty białe, grzbieciste, przyjemnie pachnące, zebrane w zwisające grona. Jest przy tym rośliną miododajną, wysoko cenioną przez pszczelarzy.

W lecznictwie ludowym od dawna kwiaty stosowano w leczeniu chorób przewodu pokarmowego, którym towarzyszyła nadkwaśność żołądka. Były też znanym środkiem moczopędnym, pobudzającym apetyt i ułatwiającym trawienie.

Obecnie, od kiedy w kwiatach tej rośliny stwierdzono obecność flawonoidów, olejku eterycznego, barwników antocyjanowych i innych specyficznych substancji, używa się ich przede wszystkim jako środka moczopędnego. Pomagają przy osłabionej czynności nerek, zmniejszonym wydalaniu moczu i obrzękach. Zalecne również przy zaburzeniach dróg żółciowych. Z kwiatów akacji przygotowuje się lecznicze napary, kąpiele oraz przeciery, konfitury i syropy. Świeże kwiaty można również dodawać do surówek, sałatek i wypieków a nawet smażyć w cieście i podawać na deser.

Robinia dobrze nadaje się do obróbki przez toczenie i frezowanie. Jednak z uwagi na twardość może sprawiać problemy przy łączeniu za pomocą gwoździ i wkrętów, dlatego przedtem należy wykonać pomocnicze otwory. Drewno suszy się stosunkowo dobrze, ale musi przebiegać dość powoli. W tym czasie może dojść do wypaczeń, dlatego zalecana jest ostrożność.

Akację cechuje trwałość drewna, dobrze znosi przebywanie w wodzie. Wraz z takimi gatunkami jak dąb, sosna czy buk, drewno akacji należy do najczęściej wykorzystywanych. Używa się je między innymi do produkcji oklein, a także w branżach farbiarskiej i garbarskiej. Z uwagi na dużą wytrzymałość i elastyczność wykorzystuje się także do budowy konstrukcji górniczych, masztów i beczek, trzonków, a także sprzętu sportowego. Akacja powszechnie stosowana była również w snycerstwie.

Obcy gatunek, czy fenomen …

Robinia dobrze rośnie i nektaruje nawet na wyjątkowo nieurodzajnej glebie. Łatwo wysiewa się z nasion, choć w naturze zwykle rozmnaża się przez odrosty korzeniowe tworząc gęste zarośla. Ma pewne walory ozdobne i to nie tylko w okresie kwitnienia. Duże drzewa zdobi głęboko spękana kora, a konary często przybierają ciekawe kształty. Robinia zyskuje ludzką sympatię ze względu na wyjątkowy bukiet zapachowy rozchodzący się po okolicy. Bywa, że z tego właśnie powodu jest sadzona w przydomowych ogrodach. Ze względu na wysoką wartość opałową drewna może być uprawiana jako roślina energetyczna.

Co na to pszczoły?

Wydaje kwiaty również na młodych pędach, więc takie plantacje mają  znaczenie dla pszczół. W okresie kwitnienia akacji rodziny pszczele osiągają pełnię siły i właściwą do zbioru miodu strukturę wiekową. Młodsze okazy robinii zakwitają na dobrze nasłonecznionych stanowiskach na tydzień przed czasem, pozwalając pszczołom przyzwyczaić się do swojej obecności. Przy sprzyjającej pogodzie, kiedy zakwitają stare, okazałe drzewa pszczoły idą na całość. Pszczelarze twierdzą, że barbarzyństwem jest wykonywanie jakichkolwiek czynności niepokojących pszczoły w tym czasie.   

Miód jest dość chętnie kupowany przez konsumentów, ze względu na łagodny smak, bez żadnych zabiegów utrzymuje się długo w formie nieskrystalizowanej. Robinia akacjowa występuje w bardzo wielu miejscach kraju w skupiskach pozwalających na uzyskania miodu towarowego. W dobrych latach niektórzy pszczelarze biorą po 40 kg miodu z ula.

Dopiero, co kwitnienie zakończyły kasztanowce. Akacje są jeszcze bardziej spektakularne, burza białych kwiatów na każdym drzewie przyciąga i robi wrażenie. Mimo, że nie są gatunkiem lasotwórczym wpisały się w krajobrazy towarzyszące człowiekowi. Pożyteczne w ekosystemie, swojskie oblicze, zjednały im wielu sympatyków. Inwazyjność i obce pochodzenie rekompensują  praktyczną przydatnością. Wdzięczą się białym kwieciem nie tylko przed pszczołami …

JP