Inwestycja zrealizowana ze środków własnych i zewnętrznych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 projekt pn. „Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych”.

Celem inwestycji jest wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu
w nizinnych ekosystemach leśnych

Serdecznie zapraszamy do głosowania:

https://www.modernizacjaroku.org.pl/pl/edition/4024/object/4364/nawadnianie-obszarow-lesnych-lesnictw-szczepanowo-i-niedzwiedzi-kierz-z

O inwestycji:

„Nawadnianie obszarów leśnych leśnictw Szczepanowo i Niedźwiedzi Kierz z wykorzystaniem wody z kopalni kruszywa w Wapiennie”. Inwestycja zlokalizowana jest na terenie województwa kujawsko – pomorskiego, powiat żniński i mogileński, gmina Barcin i Dąbrowa. Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu – Leśnictwo Szczepanowo i Niedźwiedzi Kierz. Niemal w całości położona jest na gruntach administrowanych przez Nadleśnictwo Gołąbki. Przecina grunty obcej własności jedynie w miejscu nieczynnej już linii kolejowej, dróg gminnych i drogi wojewódzkiej nr 254.
Za realizacją zadania przemawiał drastyczny spadek wód opadowych
oraz obniżenie poziomu wody gruntowej. Opady na terenie Nadleśnictwa Gołąbki oscylują w granicach 500 mm, a bywa że spadają poniżej 400 mm – należą
do najniższych w Polsce. Sytuacja hydrogeologiczna terenu sprawia,
że funkcjonowanie kompleksów leśnych w znacznym stopniu jest uzależnione
od sezonowych warunków atmosferycznych. Niedobór wód w kraju, a zwłaszcza
na Kujawach i Pałukach jest wynikiem zmian klimatycznych oraz zaszłości związanych z m.in. meliorowaniem gruntów rolnych i leśnych, co miało miejsce po II Wojnie Światowej. W efekcie tego procesu nasilają się zjawiska takie jak powodzie i huragany, zwiększa się zagrożenie pożarowe lasu, trwale zostają przesuszone siedliska, spada ilość terenów podmokłych, zanika bioróżnorodność, obniża się zdrowotność drzewostanów. Długie okresy posuchy lub suszy letniej powodują obniżanie wód podziemnych nawet do 2 m. Kompleksy błotno - wodne są zdegradowane z powodu braku wody. Wpływa to ujemnie również na drzewostan istniejący i prowadzi
do zamierania drzew.
Wobec powyższych faktów gospodarka wodna, a zwłaszcza ochrona zasobów
wodnych nabrała szczególnego znaczenia i jest zasadniczą przyczyną podjęcia decyzji o inwestycji.
Głównym pomysłodawcą wstępnej koncepcji i projektu, całego przedsięwzięcia był Leśniczy Leśnictwa Szczepanowo Jacek Piskorski, który w trakcie codziennych prac zauważył potok wody odprowadzanej do Noteci. Chciał, aby ta woda trafiła również do lasu. Pomysł Leśniczego na papier przełożył Zdzisław Kapczyński, który dał zielone światło mówiąc, że jest to możliwe do zrealizowania. Między Nadleśnictwem Gołąbki, a Lafarge zostało podpisane porozumienie w sprawie realizacji wspólnej inwestycji.
Teren, o jakim opowiadamy jest miejscem, które w przeszłości stanowił obszar wodno – błotny, miejscem, które tętniło życiem, a nazwane zostało „Kacze doły”. Obszar pokryty był śródleśnymi oczkami wodnymi, które z upływem czasu wyschły
i porosły roślinami.
Do realizacji projektu przystąpiliśmy w styczniu 2023 r. Firma, która zajęła się zrealizowaniem projektu pracowała nad tym intensywnie przez 9 miesięcy.
We wrześniu tego samego roku zakończyli pracę. Nastąpiło odebranie robót
i uroczyste otwarcie 12 października 2023 r. Tego dnia również została puszczona woda z kopalni do lasu, która płynie i wypełnia leśne zbiorniki. Całe przedsięwzięcie miało charakter bardzo uroczysty. Zostali zaproszeni wszyscy Ci, którzy w sposób pośredni i bezpośredni przyczynili się realizacji projektu.
Po stronie Lafarge inwestycja polegała na budowie pompowni wyposażonej
w agregaty pompowe, rurociągi wraz z koszami ssawnymi oraz system automatycznego sterowania pracą pomp. Doprowadzanie jest zasilane energią elektryczną. Budowie zbiornika retencyjnego o odpowiedniej pojemności w rejonie pompowni. Budowie stalowej konstrukcji wsporczej wraz z betonowymi przyczółkami dla rurociągu tłocznego na odcinkach łączących poziom pompowni – łączna wysokość podnoszenia tłoczonej wody wyniesie ok. 60 m. Ułożeniu rurociągu tłocznego łączącego pompownię w wyrobisku Wapienno z rurociągiem odbierającym o długości ok. 200 metrów. Projektowana trasa rurociągu przebiega częściowo przez teren zalesiony na gruntach należących do Lafarge Cement S.A..
W zakres wykonanej inwestycji po stronie Nadleśnictwa Gołąbki wchodzi
14 głównych elementów, z których najważniejsze urządzenia wodne to:
• Rurociąg ciśnieniowy długości 2 915 m.
• Trzy zbiorniki wodne na obiekcie „Kacze Doły” pow. ok 12 ha.
• Doprowadzalnik grawitacyjny (rów otwarty) dł. 1 520 m.
• Obiekt małej retencji z 2013 r. w Leśnictwie Niedźwiedzi Kierz
pow. 1,16 ha. Oraz nowy zbiornik wody w Leśnictwie Niedźwiedzi Kierz pow. 0,31 ha.
Łączna powierzchnia zbiorników wodnych to ok 14 ha. Przewidywana ilość zretencjonowanej wody wynosi 215,49 tys. m3.
Głównym celem inwestycji jest poprawa stosunków wodno –błotnych, które
na przestrzeni lat uległy degradacji, a dzięki temu nastąpi m.in poprawa siedlisk leśnych, które stworzą dogodne warunki dla organizmów roślinnych i zwierzęcych.
Nas leśników napawa dumą, to, że udało się nam zrealizować tak wielki projekt na skalę krajową. Projekt, który bez współpracy z kopalnią kamienia wapiennego były by niemożliwy do zrealizowania. Nasze partnerstwo przyniesie wiele korzyści
dla środowiska i przyszłych pokoleń. Jest to realizacja, która wzbudziła poruszenie
nie tylko w środowisku leśnym, ale również wśród lokalnej ludności, która pamięta okres, kiedy to woda wypełniała leśne zbiorniki po brzegi. Każdy z nas czeka na czas, kiedy do lasu Leśnictwa Szczepanowo i Niedźwiedzi Kierz wróci życie, bo woda
to życie i daje początek wszystkiemu.